D-dimer, kan pıhtılaşma sürecinde fibrin adı verilen bir proteinin parçalanması sonucu ortaya çıkan bir yan üründür. D-dimer testi, vücutta kan pıhtısı oluşup oluşmadığını değerlendirmek için kullanılan bir kan testidir. Özellikle derin ven trombozu (DVT), pulmoner emboli (PE) ve yaygın damar içi pıhtılaşma (DIC) gibi durumların teşhisinde önemli bir rol oynar.
D-Dimer Testi Nedir?
D-dimer testi, vücutta oluşmuş kan pıhtılarının parçalanıp parçalanmadığını anlamak için yapılan bir laboratuvar testidir. Normalde sağlıklı bireylerde D-dimer seviyesi düşük veya hiç bulunmaz. Yüksek D-dimer seviyeleri, vücutta aktif bir pıhtılaşma ve çözülme sürecinin olduğunu gösterebilir.
D-Dimer Testi Ne Zaman İstenir?
D-dimer testi genellikle şu durumlarda istenir:
- Derin Ven Trombozu (DVT) Şüphesi: Bacaklarda ağrı, şişlik ve kızarıklık
- Pulmoner Emboli (PE) Şüphesi: Ani nefes darlığı, göğüs ağrısı ve öksürük
- Yaygın Damar İçi Pıhtılaşma (DIC): Kanama ve pıhtılaşma bozuklukları
- Cerrahi veya Travma Sonrası: Ameliyat veya ciddi travma sonrası pıhtılaşma riskini değerlendirmek için
D-Dimer Seviyeleri Nasıl Yorumlanır?
- Normal veya Düşük D-Dimer: Genellikle kan pıhtısı olmadığını gösterir ve ileri tetkiklere gerek kalmaz.
- Yüksek D-Dimer: Vücutta aktif bir pıhtılaşma süreci olabilir. Ancak bu her zaman ciddi bir durumu işaret etmez. Enfeksiyonlar, ameliyat, hamilelik veya yaşlanma gibi durumlar da D-dimer seviyesini artırabilir.
D-Dimer Seviyesi Yüksekse Ne Yapılmalı?
Yüksek D-dimer seviyesi, daha ileri tetkiklerin yapılmasını gerektirebilir. Genellikle şunlar yapılır:
- Görüntüleme Testleri: Doppler ultrason (DVT için) veya BT anjiyografi (PE için)
- Hastanın Hikayesi: Risk faktörleri ve semptomlar değerlendirilir
- Takip Testleri: Pıhtılaşma bozuklukları veya diğer durumlar için ek testler
D-Dimer Testi Hangi Durumlarda Yükselebilir?
D-dimer seviyesini yükselten durumlar şunlardır:
- Derin ven trombozu (DVT)
- Pulmoner emboli (PE)
- Yaygın damar içi pıhtılaşma (DIC)
- Hamilelik
- Cerrahi müdahaleler
- Enfeksiyonlar
- Kanser
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Eğer bacaklarda şişlik, ağrı, nefes darlığı veya ani göğüs ağrısı gibi belirtiler yaşıyorsanız, derhal bir doktora başvurun. D-dimer testi ve diğer tetkikler, bu belirtilerin nedenini anlamada yardımcı olabilir.
Daha fazla bilgi için: Wikipedia – D-Dimer, Mayo Clinic – D-Dimer Test