Serebral palsi (SP), doğum öncesinde, sırasında veya sonrasında beynin motor kontrol bölgelerinde meydana gelen hasarlar sonucu oluşan kalıcı bir hareket ve duruş bozukluğudur. Çocukluk döneminde en sık görülen motor bozukluklardan biridir. Serebral palsi ilerleyici bir hastalık değildir, ancak belirtileri zamanla değişebilir.
Serebral Palsi’nin Belirtileri
Serebral palsinin belirtileri çocuktan çocuğa değişiklik gösterebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:
- Kas Sertliği veya Zayıflığı: Spastik kaslar ya da gevşek kas tonusu (hipotoni).
- Koordinasyon ve Denge Problemleri: Yürümede güçlük (örneğin, topallama) veya denge kaybı.
- Motor Gelişim Gecikmeleri: Dönme, oturma, emekleme veya yürüme gibi becerilerde gecikme.
- Kontrolsüz Hareketler: İstem dışı hareketler (atetoz).
- Nöbetler: Bazı çocuklarda epilepsi görülebilir.
- İletişim ve Yutma Problemleri: Konuşma ve yeme zorlukları.
Serebral Palsi’nin Nedenleri
Serebral palsi, genellikle beynin gelişimi sırasında meydana gelen hasarlardan kaynaklanır. Bu hasarın nedenleri şunlar olabilir:
- Doğum Öncesi Faktörler: Enfeksiyonlar (örneğin, sitomegalovirüs, toksoplazmozis), genetik faktörler veya plasenta sorunları.
- Doğum Sırasında: Oksijen eksikliği (asfiksi), zorlu doğumlar veya erken doğum.
- Doğum Sonrası Faktörler: Beyin enfeksiyonları (örneğin, menenjit), kafa travmaları veya şiddetli sarılık.
Serebral Palsi’nin Türleri
Serebral palsi, belirtilerine ve etkilenen kas gruplarına göre sınıflandırılır:
- Spastik SP: Kaslarda sertlik ve kontrol kaybı.
- Atetoid/Diskinetik SP: İstem dışı ve yavaş hareketler.
- Ataksik SP: Denge ve koordinasyon sorunları.
- Karışık Tip SP: Yukarıdaki tiplerin bir kombinasyonu.
Serebral Palsi’nin Tedavisi
Serebral palsinin tamamen tedavisi yoktur, ancak belirtileri yönetmek ve çocuğun yaşam kalitesini artırmak için çeşitli tedavi yöntemleri kullanılabilir:
- Fizik Tedavi: Kas tonusunu artırmak ve hareket kabiliyetini geliştirmek için egzersizler.
- İş Uğraşı Terapisi: Günlük aktivitelerde bağımsızlığı artırmak için terapi.
- Konuşma Terapisi: Konuşma ve iletişim becerilerini geliştirmek için terapi.
- Medikal Tedavi: Spastisiteyi azaltan ilaçlar veya nöbet kontrolü için antikonvülsanlar.
- Cerrahi Tedavi: Şiddetli kas sertliğini azaltmak için ortopedik cerrahi veya selektif dorsal rizotomi (SDR).
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
Eğer çocuğunuzda motor becerilerde gecikme, kas sertliği veya zayıflığı gibi belirtiler fark ederseniz, bir pediatrik nöroloğa danışmanız önerilir. Erken tanı ve müdahale, çocuğun yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir.
Daha fazla bilgi için: Wikipedia – Serebral Palsi, Mayo Clinic – Cerebral Palsy
