Kemoterapi Nedir?
Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek veya büyümelerini yavaşlatmak için kullanılan güçlü ilaçlardır. Lösemi, lenfoma, meme kanseri, akciğer kanseri gibi birçok kanser türünün tedavisinde temel rol oynar. Ancak kemoterapi, hızlı bölünen sağlıklı hücreleri de etkileyebilir ve bu da bazı yan etkilere yol açar.
En Sık Görülen Kemoterapi Yan Etkileri
- Yorgunluk: En sık görülen şikâyetlerden biridir. Kırmızı kan hücrelerinin azalması gibi nedenlerle vücut yorulur. Dinlenmek, hafif egzersiz yapmak ve dengeli beslenmek fayda sağlayabilir.
- Bulantı ve Kusma: Kemoterapi, mide ve beyin arasındaki sinyalleri etkileyerek bulantıya neden olur. Günümüzdeki antiemetik ilaçlar bu durumu önlemede oldukça etkilidir.
- Bağışıklık Sisteminin Baskılanması: Beyaz kan hücrelerinde azalma olur ve enfeksiyon riski artar. Ateş, titreme, boğaz ağrısı gibi belirtiler fark edildiğinde hemen doktora başvurulmalıdır.
- Saç Dökülmesi: Bazı ilaçlar saç köklerine zarar vererek geçici saç kaybına yol açar. Tedavi sonrası saçlar genellikle yeniden çıkar; ancak yapısı veya rengi farklı olabilir.
Diğer Sık Karşılaşılan Belirtiler
- Ağız yaraları ve tat değişiklikleri
- İştah kaybı veya kilo kaybı
- İshal veya kabızlık
- Ciltte kuruluk veya tahriş
- “Kemo beyin” (hafıza ve dikkat sorunları)
Yan Etkilerle Nasıl Baş Edilir?
Yan etkiler, kullanılan ilaca, dozuna ve kişisel faktörlere göre değişiklik gösterir. Onkologlar genellikle beyaz kan hücrelerini artıran destek ilaçları, mide bulantısını önleyici ilaçlar ve beslenme desteği gibi çözümler sunabilir. Tedavi süresince sağlık ekibinizle açık iletişim kurmanız önemlidir.
Ne Zaman Doktora Başvurmalısınız?
Yüksek ateş, nefes darlığı, bilinç bulanıklığı, sürekli kusma, şiddetli ağrı veya enfeksiyon belirtileri acil müdahale gerektirebilir. Bu belirtiler fark edildiğinde vakit kaybetmeden doktorunuza ulaşın.
Hangi Bölüme Başvurmalısınız?
İlk olarak sizi takip eden Onkoloji ekibine başvurmanız gerekir. Gelişen duruma göre İç Hastalıkları, Enfeksiyon Hastalıkları veya Beslenme ve Diyetetik bölümlerinden destek alınabilir.
Sonuç
Kemoterapiye bağlı yan etkiler zorlu olabilir ama çoğu geçicidir ve yönetilebilir. Belirtileri erken fark etmek, zamanında müdahale etmek ve destek almak tedavi sürecini daha konforlu hale getirir.
Daha fazla bilgi için şu sayfalara göz atabilirsiniz:
