Hipertansiyon Beyni Nasıl Etkiler?
Yüksek tansiyon (hipertansiyon), sadece kalbi değil, beyin sağlığını da doğrudan etkileyen ciddi bir risk faktörüdür. Kontrolsüz hipertansiyon, beyin damarlarında daralma ve sertleşmeye yol açar. Bu durum, beyne giden kan akışını kısıtlayarak dokuların oksijen ve besin ihtiyacını karşılayamaz hale getirir.
Sonuç olarak, beyinde mikroinmeler, beyaz madde lezyonları ve atrofi gelişebilir. Bu yapısal değişiklikler bilişsel işlevlerde azalmaya, hafıza problemlerine, dikkat dağınıklığına ve demans (bunama) riskinin artmasına neden olabilir.
Yeni Bilimsel Kanıt: Nature Medicine 2025
2025 yılında Nature Medicine dergisinde yayımlanan çok merkezli ve büyük ölçekli bir çalışma, tansiyon kontrolünün demans üzerindeki etkisini doğrudan araştırdı.
Çin’in kırsal bölgelerinde yaşayan 33.995 kişi bu çalışmaya dahil edildi. Katılımcılar rastgele iki gruba ayrıldı: Bir grup yoğun tansiyon kontrolü (hedef: <130/80 mmHg) aldı; diğer grup ise geleneksel bakımla izlendi. Müdahaleyi uygulayanlar ise eğitimli sağlık çalışanlarıydı.
48 ayın sonunda:
- Yoğun tedavi grubunda sistolik ve diyastolik tansiyon önemli ölçüde düştü.
- Ciddi yan etki oranı daha düşük gözlendi.
Önemli olarak, tansiyon kontrolü yapılan grupta uzun dönemde demans görülme riski %15 azaldı (Risk Oranı: 0.85; %95 GA: 0.76–0.95; p = 0.0035).
Bu çalışma, hipertansiyonun sadece kalp-damar değil, aynı zamanda beyin sağlığı açısından da agresif bir şekilde ele alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Beyin Sağlığını Korumak İçin Neler Yapılmalı?
- Tansiyonunuzu düzenli olarak ölçtürün.
- Tuz tüketimini azaltın, sebze ve meyve tüketimini artırın.
- Haftada en az 150 dakika egzersiz yapın.
- Sigara ve aşırı alkolden uzak durun.
- Gerekirse doktor önerisiyle ilaç tedavisi kullanın.
Sonuç
Tansiyon kontrolü sadece kalp krizi ve felç riskini azaltmakla kalmaz; aynı zamanda beyin sağlığınızı da korur. Yeni araştırmalar, tansiyonun etkili bir şekilde düşürülmesinin, ilerleyen yaşlarda demans gelişimini önleyebileceğini göstermektedir.
Daha fazla bilgi için:
Nature Medicine Makalesi (2025)
