Serum Alkalen Fosfataz Nedir?
Alkalen fosfataz (ALKP), vücuttaki çeşitli dokular tarafından üretilen bir enzimdir. Özellikle karaciğer, safra yolları, kemikler ve bağırsaklarda yüksek miktarlarda bulunur. Serum ALKP testi, kandaki bu enzimin seviyesini ölçmek için kullanılır.
Hangi Durumlarda Kullanılır?
ALKP seviyesi genellikle aşağıdaki durumları değerlendirmek için test edilir:
- Karaciğer hastalıkları (örneğin hepatit, safra tıkanıklığı)
- Kemik hastalıkları (örneğin osteomalazi, Paget hastalığı)
- Safra yolları tıkanıklıkları
- Bazı bağırsak hastalıkları
- Hamilelik sırasında (normalde yükselir)
Normal Değerler
ALKP seviyeleri yaş, cinsiyet ve sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Genel olarak:
- Yetişkinler: 45-115 U/L
- Çocuklar ve ergenler: Daha yüksek olabilir, çünkü kemik büyümesi sırasında ALKP seviyesi artar.
Düşük Alkalen Fosfataz Seviyelerinin Nedenleri
- Çinko eksikliği
- Magnezyum eksikliği
- Hipotiroidi
- Ciddi protein eksikliği
Yüksek Alkalen Fosfataz Seviyelerinin Nedenleri
- Karaciğer hastalıkları (örneğin safra kanallarında tıkanıklık)
- Kemik hastalıkları (örneğin kırık iyileşmesi, kemik tümörleri)
- Hipertiroidizm
- Bazı kanser türleri
Anormal Alkalen Fosfataz Seviyeleri Ne Tür Sorunlara Yol Açabilir?
Yüksek veya düşük ALKP seviyeleri, altta yatan bir sağlık sorununu işaret edebilir. Bu durumlar zamanında tedavi edilmezse, karaciğer ve kemik sağlığı üzerinde ciddi etkiler yaratabilir.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Sürekli yorgunluk
- Karın ağrısı veya sarılık
- Kemiklerde ağrı veya hassasiyet
- Sebebi bilinmeyen ciddi kilo kaybı
Serum ALKP seviyenizle ilgili bir endişeniz varsa, bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir.